Üreme Çağındaki Kadınlarda Kontrasepsiyon Bilgi Düzeyinin, Tutum ve Davranışlarının Değerlendirilmesi

Öz

Amaç: Üreme çağındaki kadınların kontraseptif yöntem kullanma oranları 1988 yılından bu yana artış göstermiş olsa da ülkemizde halen en fazla kullanılan kontraseptif yöntem geri çekme yöntemidir. Çalışmanın amacı üreme çağındaki kadınların kontrasepsiyon hakkında bilgi düzeyleri, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesidir.

Yöntem: Çalışma 01.06.2017 ile 01.08.2017 tarihleri arasında herhangi bir sebeple Aile Hekimliği polikliniğine başvuran cinsel aktif 18-49 yaş arası kadınlar arasında yapıldı. Çalışma prospektif, tanımlayıcı niteliktedir. Katılımcılardan sözlü ve yazılı onam alındıktan sonra tarafımızca oluşturulan 22 soruluk bilgi formu yüz yüze görüşme yöntemi ile uygulandı. Önce kontraseptif yöntemi bilme durumu sorulmuş olup ardından kullanım şekli ve koruyuculuk oranı sorgulanarak bilgi düzeyi yeterliliği araştırıldı. Çalışmada SPSS 15.0 programı kullanıldı. p<0,05 olan değerler istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi

Bulgular: Çalışmamıza 217 kişi katıldı. Katılımcıların yaş ortalaması 32,6 ± 8,5 (min: 18, max: 49) idi. 171 kişi (%78,8) evli, 143 kişi (%65,9) çalışmıyordu ve 95 kişi (%43,8) lise ve üzerinde eğitim düzeyine sahipti. 126 kişi (%58,1) şu an herhangi bir kontraseptif yöntem kullanmaktayken 177 kişi (%81,6) hayatının herhangi bir döneminde en az bir kontraseptif yöntem denemişti. En fazla tercih edilen kontraseptif yöntem %39,7 (n=50) ile geri çekmeydi. Tüm kadınlar en az bir yöntem bilmekte ancak bilgi yeterliliği açısından incelendiğinde çoğu yöntem hakkında bilgi yetersizliği mevcuttu. En fazla kullanılan geri çekme yönteminde yeterli bilgiye sahip olan katılıcıların oranı %4,6 (n=10) idi. 98 kişi (%45,2) daha önce en az bir plansız gebelik yaşamış olup istemli düşük oranı %10,6 (n=23) idi. Plansız gebelik yaşayanlar en çok geri çekme yöntemi (%34,7, n=34) ile gebe kalmıştı.

Sonuç: Üreme çağındaki kadınlar halen en fazla geleneksel kontraseptif yöntemlerden geri çekme yöntemini tercih etmektedir. Katılımcılar en az bir kontraseptif yöntem bilmekte ancak bilgi yeterliliği açıcından incelendiğinde çoğu yöntem hakkında bilgi yetersizliği saptanmıştır. Katılımcıların yarıya yakını hayatlarında en az bir kere plansız gebelik yaşamış olup en çok geri çekme yöntemi ile gebe kalmışlardır. Kontraseptif yöntemler hakkında yapılacak eğitimlerin arttırılmasının plansız gebelikleri azaltacağını düşünmekteyiz.