Birinci basamakta yaşlılarda çoklu ilaç kullanımı: Bir kırsal alan örneği

Öz

Amaç: Birinci basamakta çoklu ilaç kullanımı (polifarmasi) ve uygunsuz ilaç kullanımı riskinin yüksek olduğu; ve bu durumun, çoğunlukla yaşlı hastalarda görüldüğü söylenebilir. Bu çalışmadaki amacımız da, birinci basamakta yaşlılarda çoklu ilaç kullanımının incelenmesi ve çalışma sonucuna göre alınması gereken önlenmelerin belirlenmesidir.

Yöntem: Araştırma kesitsel tanımlayıcı tipte olup, araştırma evreni 15.11.2013-15.02.2014 tarihleri arasında Karaman Sarıveliler İlçe Entegre Hastanesi Aile Hekimliği Polikliniği’ne herhangi bir nedenle başvuran 65 yaş ve üzeri hastaları kapsamaktadır. Araştırma grubuna, polikliniğe reçete yazdırma ya da herhangi bir hastalık yakınması ile başvuran, sözlü onamları alınan ve çalışmaya katılmayı kabul eden 65 yaş ve üstü 310 hasta alınmış; ancak anket formunda bilgileri eksik kalan 10 hasta çalışma dışı bırakılmıştır.

Bulgular: Çalışmamıza 169 kadın (%56,3) ve 131 erkek (%43,7) olmak üzere toplamda 300 hasta dahil edilmiştir. Hastaların yaş ortalaması 73,05±6,20’dir. Hastaların %58,3’ü (n=174) dört ve üzeri ilaç kullanmaktadır. En fazla kullanılan ilaç grubu %72,7’lik (n=218) bir oran ile kardiyovasküler sistem ilaçlarıdır. Sosyodemografik özelliklerle ilaç sayıları karşılaştırılmış olup arada sadece cinsiyetle anlamlı fark bulunabilmiştir (p=0,040). Kadınların erkeklere nazaran daha fazla ilaç kullandığı gözlenmiştir.

Sonuç: Birincil bakımdan sorumlu aile hekimlerinin hastalarını değerlendirirken çoklu ilaç kullanımı ve özellikle etkileşime girebilecek ilaçlar konusunda dikkatli olması gerekmektedir.