Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı ve Astımlı Bireyler Hastalığının Farkında Mı? Kesitsel Bir Çalışma

Öz

Amaç: Kronik hava yolu hastalıkları, önemli mortalite ve morbidite nedenleri olmasına rağmen, hem hastalar hem de genel toplum yeterli bilgiye sahip değildir. Bu durum, hastalıkların teşhis ve tedavisinde yetersizliklere ve koruyucu önlemlerin alınamamasına neden olmaktadır. Çalışmamızın amacı toplumumuzda astım ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) ile ilgili bilgi düzeylerinin değerlendirilmesidir.

Yöntem: Rize ili 1 Nolu Aile Sağlığı Merkezi ve Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Hastanesi Göğüs Hastalıkları Polikliniğine Kasım 2023 - Şubat 2024 tarihleri arasında başvuran 18 yaş üstü astım veya KOAH tanısı olan toplam 108 hasta çalışmaya dahil edildi. Katılımcılara sosyodemografik veri formu, astım ve KOAH hastalıkları ile ilgili sorular içeren T.C. Sağlık Bakanlığı KHH (Kronik Havayolu Hastalıkları) Önleme Kontrol Programı Astım-KOAH Farkındalık Anketi Formu uygulandı. Verilerin istatistiki analizi için SPSS v16 paket programı kullanıldı ve istatistiksel anlamlılık düzeyi p<0,05 kabul edildi.

Bulgular: Çalışmaya anketi cevaplayan 56’si kadın, 52’si erkek toplam 108 kişi dahil edildi. Katılımcıların %26,9’unun tanısı KOAH, %70,4’ünün tanısı ise astımdı. KOAH’ın akciğerleri etkileyen bir hastalık olduğunu katılımcıların %88,9’u, gelişiminde en önemli etkenin sigara olduğunu %88,9’u, korunma ve tedavide ilk adımın sigarayı bırakmak olduğunu %85,2’si biliyordu. Ancak, KOAH’ın tedavisinin mümkün olduğu katılımcıların %52,8’i tarafından bilinmekteydi. Astımın tüm yaş gruplarında görülebileceği katılımcıların neredeyse tamamı tarafından (%94,4) bilinmekle birlikte, kalıtsal olabileceğini %40,7’si ve bulaşıcı olmadığını ise %79,6’sı bilmekteydi.

Sonuç: Astım ve KOAH hastaları tarafından hastalıkları yeterince bilinmemektedir. Bu hastalıklar önemli mortalite ve morbiditeye yol açmakta, iş hayatında, sosyal hayatta ve ekonomik olarak ciddi yük oluşturmaktadır. Toplumda KOAH ve astım ile ilgili bilincin artırılması ve bilgi düzeyinin yükseltilmesi, tedavi başarısının artması için büyük önem taşımaktadır.