Evlilik Öncesi Kişilerin SMA Taşıyıcılığı Taraması Hakkında Bilgi, Tutum ve Davranışları
DOI:
https://doi.org/10.54308/tahd.2024.82474Anahtar Kelimeler:
Bilgi- Davranış- Spinal Musküler Atrofi- Tarama- TutumÖz
Amaç: Spinal Musküler Atrofi (SMA), ağır seyirli bir kalıtsal nöromusküler hastalıktır. Ülkemizde Aralık 2021 itibariyle evlilik öncesi SMA taşıyıcılığı taraması programı başlamıştır. Bu çalışmanın amacı, evlilik öncesi SMA taşıyıcılığı taraması hakkında bilgi, tutum ve davranışların değerlendirilmesidir.
Yöntem: Bu kesitsel çalışma; üçüncü basamak bir hastanenin Aile Hekimliği Polikliniği’ne Haziran-Eylül 2022 tarihleri arasında evlilik raporu için gerekli tetkikleri yaptırmak amacıyla başvuran her iki cinsiyetten gönüllüler ile gerçekleştirildi. Katılımcıların sosyodemografik ve tıbbi özellikleri, SMA hastalığı ve taşıyıcılık taramasına yönelik tutumları ve bilgi düzeyleri tarafımızca hazırlanan Veri Toplama Formu kullanılarak sorgulandı. SMA’ya yönelik bilgi düzeyini ölçen sorulara verilen cevaplardan elde edilen puanlar 100’lük puanlama sistemine çevrilerek toplam puan elde edildi. Anlamlılık p<0.05 düzeyinde değerlendirildi.
Bulgular: Bu çalışma yaş ortalaması 28,16±5,54 (min: 18-max: 54) olan ve %54,5’i (n=84) erkek olan 154 kişi ile gerçekleştirildi. %46,8’i (n=72) üniversite mezunu idi. %87’si (n=134) SMA taşıyıcılığı taraması yaptırmak istemekteydi. Katılımcıların SMA hakkında bilgi düzeyleri %31,2’sinde (n=48) düşük, %24,7’sinde (n=38) yüksekti. Kadınların SMA hakkında bilgisi erkeklerden anlamlı şekilde yüksekti (p=0.038). Daha önce SMA hakkında bilgi alanların yüksek SMA bilgisi düzeylerine sahip olma oranı almayanlardan fazla idi (p=0.012). Daha önce bilgi aldığını ifade edenlerin %55,2’si (n=32) sosyal medyadan, %36,2’si (n=21) ise doktor/sağlık çalışanından bilgi almıştı.
Sonuç: Katılımcıların çoğunluğu SMA hakkında orta-yüksek düzeyde bilgiye sahip olup taşıyıcılık taraması yaptırmak istemekteydi. Ancak %31,2’sinin bilgisi düşük düzeydeydi. SMA hakkında bilgi alanların bilgi düzeyinin daha yüksek olması, özellikle taramaların yapıldığı birinci basamakta sağlık profesyonellerinin SMA hakkında bilgi düzeylerinin artırılması gerektiğini göstermektedir.
