İhmal Edilen Önemli Bir Konu, “Kötü Haber Verme”: Hekimler Ne Biliyorlar?

Öz

Amaç: Hastanın yaşamını olumsuz etkileyen yeni tıbbi bilgilerin iletilmesi olarak tanımlanan kötü haber verme (KHV) hekimlerin bilmesi ve uygulaması gereken önemli ve zor bir iletişim becerisidir. Bu çalışma, bir üniversite hastanesinde çalışan asistan hekimlerin KHV ile ilgili bilgi, tutum ve davranışlarını değerlendirmek amacıyla yapılmıştır.

Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı özellikteki bu çalışma, 01.03.2022-01.04.2022 tarihleri arasında bir üniversite hastanesinde yapıldı ve veriler 35 sorudan oluşan online anket aracılığıyla toplandı. KHV iletişimi ile ilgili davranışlar asla, nadiren, bazen, çoğu zaman ve her zaman olarak 5’li likert tipi ölçek ile değerlendirildi.

Bulgular: Çalışmaya katılan 117 hekimin yaş ortalaması 28,7±2,41 (min: 24-max: 38) olup, %52,1’i erkekti. Katılımcıların %47,9’u evli, %71,8’i dâhili tıp bilimlerinde çalışıyordu. Hekimlerin %64,1’inin son 6 ay içerisinde kötü haber verdiği belirlendi. Cerrahi bölümlerde çalışan hekimlerde KHV (%78,8), dâhili bölümlerde çalışanlara göre (%58,3) anlamlı olarak yüksekti (p=0.038). KHV ile ilgili eğitim almayanların oranı %85,5 ve KHV ile ilgili eğitim almak isteyenlerin oranı %76,9 olarak bulundu. KHV ile ilgili SPIKES ve BREAKS protokollerini duyanların oranı %5,1 idi. KHV’den önce hastadan izin almak, hastalığının prognozu ile ilgili hastaya net bilgi vermemek, kötü haberi yalnızca hasta yakınlarına iletmek sıklığı sırasıyla %31,6, %26,5 ve %23,1 olarak çoğu zaman/her zaman yapılan davranışlar olarak belirlendi. KHV iletişimi sırasında çoğu zaman/her zaman empati kurma dâhili bölümlerde çalışan hekimlerde (%70,2) cerrahi bölümlerde çalışan hekimlere göre (%45,5) anlamlı olarak yüksek bulundu (p=0.012).

Sonuç: Sonuç olarak çalışmamızda, KHV ile ilgili hekimlerin büyük bir kısmının eğitim almadığı ve KHV iletişimi ile ilgili bazı davranışlarda yetersiz oldukları saptanmıştır. Tıp fakültesi eğitimi sırasında ve mezuniyet sonrasında dönemde KHV ile ilgili eğitimler verilerek tüm hekimlerin bu iletişim becerilerinin geliştirilmesi ve kötü haberlerin uygun bir şekilde iletilmesi sağlanmalıdır.