Üçüncü Basamak Üniversite Hastanesi Aile Hekimliği Polikliniğinde Erişkin Bağışıklanma Durumu ve Etkileyen Faktörler

Öz

Amaç: Erişkinlik dönemi içinde aşıların ulaşılabilir durumda olmasına rağmen, erişkin aşılama oranları istenenden düşüktür. Çalışmamızda, polikliniğimize başvuran bireylerin erişkin aşısı yaptırma durumları, aşı yaptırma ve reddetme nedenleri ile bunların sosyodemografik değişkenlerle ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.

Yöntem: Tıp fakültesi hastanesi, aile hekimliği polikliniğine başvuran 18 yaş ve üzeri bireylerden seçilen 500 kişilik örneklemde katılımcılara çalışmacılar tarafından hazırlanmış, sosyodemografik veriler, tıbbi özgeçmiş özellikleri, 18 yaş sonrası aşılanma durumları, aşı olma ve olmama nedenlerine ait soruları içeren form yüz yüze görüşmelerle uygulanmıştır.

Bulgular: Katılımcıların %47,4’ü 18 yaşından sonra aşı yaptırmıştı. Erişkin aşı yaptırma durumu, yaş, eğitim düzeyi ve çocuk sayısı arttıkça, ailedeki birey sayısı düştükçe artmaktaydı. Erişkin aşı yaptırma oranları gelir düzey algısı kötü olanlar, çalışmayanlar ve bekârlarda düşük, sağlık çalışanlarında, sigarayı bırakmış olanlarda, kronik ve kardiyovasküler sistem hastalığı olanlarda, düzenli ilaç kullananlarda daha yüksekti. Aşı önerisini kabul etmemiş olanlar daha yaşlı ve eğitim durumları düşüktü. Aşı yaptırma konusunda kararlarında katılımcıların %68,2’si aile hekimlerinin %66,4’ü uzman hekimlerin önerilerini dikkate aldığını, %16,2’si ise başkası önermese de kendilerinin takip ettiklerini belirttiler.

Sonuç: Ülkemizde erişkin aşısı yaptırma oranının çocukluk çağı aşılama oranlarına göre düşük kaldığı görülmektedir. Erişkin aşısı yaptırmanın eğitim düzeyindeki artış ve sağlık hizmetleriyle temasın artması ile olumlu etkilenirken gelir durumunda kötüleşme ve hane halkı sayısında artıştan olumsuz etkilediği görülmektedir. Aile hekimleri başta olmak üzere tüm sağlık çalışanlarına aşılamanın önemi hakkında bilgilendirmeyi arttırmada önemli görev düşmektedir.