1.Basamak Sağlık Merkezlerinde KOAH ve Astım’lı Hastaların İnhalasyon Cihazlarını Kullanma Becerilerinin Değerlendirilmesi
DOI:
https://doi.org/10.5222/tahd.2021.58077Anahtar Kelimeler:
İnhalasyon cihazları- birinci basamak sağlık hizmeti- KOAH- astımÖz
Amaç: İnhaler cihazların doğru kullanılması kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) ve astım yönetiminde oldukça önemlidir. Bu çalışmada; birinci basamak sağlık merkezlerine başvuran KOAH ve astım tanılı hastaların inhalasyon cihazı kullanım becerilerinin değerlendirilmesi ve doğru ve yanlış kullanım ile ilgili faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Aile sağlığı merkezimize başvuran, KOAH ya da astım tanısı ile inhalasyon cihazı kullanan,18-80 yaş aralığında hastalar çalışmaya dâhil edildiler. Hastaların demografik bilgileri kaydedildi ve inhalasyon cihazlarını kullanmaları istendi. İnhalasyon cihazı kullanma tekniği, inhalasyon cihazı kullanım beceri çizelgesine göre puanlandı ve beceri skoru elde edildi. Beceri skoruna göre kötü, orta ve iyi kullanım düzeyleri belirlendi. İnhalasyon cihazı, beceri skoru ve demografik özellikler arasındaki ilişki değerlendirildi.
Bulgular: Çalışmaya 120 (62 erkek, 58 kadın) hasta dâhil edildi. Ortalama yaş 59±11,5 idi. Yüzde 51.7 hastanın KOAH, %48,3 hastanın astım tanısı vardı. Hastaların %56,7’si ölçülü doz inhaler (ODI), %20’si turbohaler, %20’si discus, %40,8’i kapsüllü kuru toz inhaler (aerolizer, handihaler, capsair, neohaler) kullanıyordu. İnhalasyon cihazı beceri skoru ODI için 4,4±2,77, turbohaler için 5,6±2,05, discus için 5,9±2,71 ve kapsüllü kuru toz inhalasyon (KKTI) cihazları içn 8±1,64 olarak belirlendi. ODI beceri skoru ile eğitim düzeyi arasında pozitif yönde anlamlı ilişki izlendi (r=0,400, p=0,019). KOAH’lı hastalarda KKTI cihaz kul
Sonuç: En sık kullanılan ancak en düşük kullanım beceri puanı alan cihaz ODI’dir. KKTI cihazları ise doğru teknikle kullanım oranı en yüksek cihazlardır. Birinci basamak sağlık merkezleri KOAH ve astım tedavi yönetiminde inhaler cihazların doğru teknikle kullanılması aşamasında daha etkin rol alabilirler. Birinci basamakta hastaların inhaler cihaz kullanım becerilerinin değerlendirilmesi ve gereğinde yeniden eğitim verilmesi, bu hastalıkların uzun dönem sonuçları üzerinde olumlu etkiler yaratacaktır.
.
