Kırsalda yaşayan kadınlarda obezite, yaşam kalitesi ve ruhsal durum i̇lişkisi

Öz

Amaç: Obezite, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de prevalansı gittikçe artan pek çok sağlık sorununun yanında, yaşam kalitesini ve ruhsal durumu da etkileyen bir halk sağlığı problemidir. Bu çalışmanın amacı kırsalda yaşayan kadınlarda obe-ziteyi, yaşam kalitesini, anksiyete ve depresyon ilişkisini belirlemektir.

Yöntem: Çalışmamız kırsal bölgede yaşayan tek birimli Aile Sağlığı Merkezi’ne kayıtlı 94 kadından oluşan, tanımlayıcı tipte bir çalışmadır. Katılımcılara sosyodemografik özellikleri içeren anket sorularıyla birlikte, yaşam kalitesini değerlendirmek için Kısa Form-12 (SF-12) ve ruhsal durumu değerlendirmek için Hastane Anksiyete Depresyon Ölçeği (HAD) anket formu uygulanmıştır.

Bulgular: Çalışmaya alınan kadınların yaş ortalamaları 47.17±13.05 idi. Vücut kitle indeksi (VKİ) açısından bakıldığında; kadınların %18,1’i normal kilolu, %38,3’ü fazla kilolu, %38,3’ü obez ve %5,3’ü morbid obez olarak bulunmuştur. HAD ölçeğine göre; %9,6 kişide anksiyete, %25,5 kişide depresyon düzeyi eşik üstü değerde bulundu. Anksiyete düzeyi eşik üstü olanların %88,9’unu, depresyon düzeyi eşik üstü olanların %83,3’ünü fazla kilolu ve obez hastalar oluşturmaktaydı. Hastaların yaşam kalitesi ölçek puanlarına bakıldığında, Mental Bileşen Özet (MCS) ve Fiziksel Bileşen Özet (PCS) değerleri MCS için 41,02 ± 6,65; PCS için 43,1 ± 5,95 olarak bulundu. VKİ ile karşılaştırıldığında MCS skorları ile istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulundu (p= 0.002). Yapılan korelasyon analizinde HAD anksiyete ve depresyon puanları ile MCS ve PCS skorları arasında istatistiksel olarak anlamlı negatif yönde ilişki bulundu (p=0.009, r=-0.269; p=0.000 r=-0.426; p=0.000, r=-0.389; p=0.000, r=-0.431).

Sonuç: Çalışmamızda, obezite prevalansının yüksek olduğu, eşlik eden anksiyete ve depresyon riskinin normal kilolu bireylere göre daha yüksek eşik üstü değerde olduğu ve yaşam kalitesinin buna paralel negatif yönde etkilendiği izlendi. Sonuç olarak obezitenin ruhsal durumu da içeren çok yönlü bir yaklaşımla ele alınması gerektiği düşünülmektedir.